Այսօր Գերմանիայում ապրում է շուրջ 60.000 հայ: Գործում են հայկական հոգեւոր ու աշխարհիկ-մշակութային շուրջ 40 միություններ, որոնք հայապահպանման ու հայակերտման հարցը իրենց կարեւորագույն նպատակներից են համարում:
Այս զանազան միությունների ու համայնքների մեջ առանձնանում է Սաքսոնիա-Անհալտ երկրամասի հայկական համայնքը` կենտրոն ունենալով Հալլե-Զաալե քաղաքը: Համայնքը, որ բաղկացած է նախկին հայաստանցիներից, կազմավորվել է շուրջ 10-12 տարի առաջ: Ունի շուրջ 60 ընտանիք, որոնք համեմատաբար երիտասարդ ընտանիքներ են, որի շնորհիվ էլ քիչ չէ թիվը երիտասարդների եւ երեխաների:
2006 թվականի վերջին հայ համայնքը եզակի առիթ ունեցավ ձեռք բերելու մի փոքրիկ եկեղեցի` հարակից երկհարկանի մի շինությամբ, որն այսօր ծառայում է որպես երիցատուն եւ համայնքային կենտրոն: Եկեղեցին նախկինում պատկանել է գերմանական կաթոլիկ համայնքին, որը սակայն մի քանի տարի առաջ նոր եկեղեցի է կառուցել եւ այս եկեղեցին առաջարկել հայերին: Տեղի հայ համայնքն էլ սեփական ուժերով եւ Գերմանահայոց Առաջնորդարանի նյութական ու բարոյական աջակցությամբ գնել է եկեղեցին: Վերջին երկու տարիների ընթացքում կատարվել են ծավալուն վերականգնողական աշխատանքներ: Փոքրաթիվ հայ համայնքը արել է հնարավոր ամեն բան եկեղեցուն նոր` հայկական, շունչ փոխանցելու համար:
Վերանորոգման աշխատանքների ավարտից հետո համայնքի մեծամասնության հավանությամբ եկեղեցին որոշվել է վերանվանել «Սուրբ Յարութիւն»: Եկեղեցու համար պատվիրվեցին մի շարք սրբապատկերներ, որոնց մի մասը պատրաստվեց Հայաստանում, մի մասն էլ տեղում` հայ արվեստագետների կողմից: Իրենց շքեղությամբ հատկապես աչքի են ընկնում Ս. Գրիգոր Լուսավորչի, Թադեոս ու Բարդուղիմեոս առաքյալների սրբապատկերները:
Հալլեի «Սուրբ Յարութիւն» եկեղեցու օծումը եւ հանդիսավոր բացումը տեղի կունենա 2010 թվականի ապրիլի 17 եւ 18-ին` ձեռամբ Գերմանիայի Թեմի Առաջնորդ Տ. Գարեգին Արքեպս. Բեքչյանի եւ մասնակցությամբ Երեւանի Պետական Համալսարանի Աստվածաբանական ֆակուլտետի դեկան Տ. Անուշավան եպս. Ժամկոչյանի, որը նախկինում եղել է այս համայնքի հոգեւոր հովիվը:
Ըստ Հայ Եկեղեցու կարգ ու կանոնի, Օծման արարողությունը կսկսվի ապրիլի 17-ի երեկոյան: Խորանը նախ կլվացվի եւ կմաքրվի ջրով ու գինով, որից հետո թե խորանը եւ թե եկեղեցու սյուները կօծվեն Սրբալույս Մյուռոնով:
Գերմանիայի Սաքսոնիա-Անհալթ նահանգի հայ համայնքի վարչության ատենապետ Հարություն Մանուկյանը եկեղեցու ձեռքբերման համար շնորհակալ է թե Առաջնորդարանին եւ թե Հալլեի ու շրջակայքի բոլոր հայ ընտանիքներին, նշելով, որ միայն միասնական այս ջանքերը հնարավոր դարձրին, որպեսզի իրականություն դառնա ազգանվեր ու հայապահպան այս երազանքը: Պարոն Մանուկյանը սիրով համաձայնեց պատասխանել մեր հարցերին.
- Պարոն Մանուկյան, նախ եւ առաջ շնորհավորում ենք, որ համայնքն ունեցավ նման հրաշալի հոգեւոր օջախ: Ունե՞ք արդյոք հոգեւոր հովիվ:
- Մշտական հոգեւոր հովիվ ներկայումս չունենք, սակայն Բեռլինի եւ հյուսիսային Գերմանիայի հոգեւոր հովիվ հոգեշնորհ Տ. Եղիշե Վարդապետ Ավետիսյանը ներկայումս կատարում է մեր եկեղեցական արարողություններն ու ծիսակատարությունները:
- Արդյո՞ք եկեղեցու ձեռքբերմամբ աշխուժացավ հայկական համայնքի կյանքը եւ հայ ընտանիքներում վերահաստատվեցին եկեղեցական ավանդությունները:
- Այո, իհարկե, մկրտությունների ու հարսանեկան ծիսակատարությունների թիվը ավելացավ: Եվ ընդհանրապես, պատարագներին ու համայնքի այլ միջոցառումներին մասնակցելու նպատակով ժամանում են նաեւ շրջակա քաղաքներում բնակվող հայեր:
- Ինչո՞վ է առանձնանում հայկական համայնքը Ձեր քաղաքի այլ ազգերի համայնքներից:
- Միանշանակ կարող եմ ասել, որ մեր համայնքը շատ սիրված ու ճանաչված է քաղաքի այլ համայնքների կողմից: Օրինակ, ամեն տարի սեպտեմբեր ամսին մեր ակտիվ մասնակցությունն ենք բերում միջմշակութային մեկշաբաթյա տոնական միջոցառումներին: Մեկ շաբաթ շարունակ մենք` հայերս, հանդես ենք գալիս մեր սեփական տաղավարով, որտեղ ներկայացնում ենք մեր ազգային մշակույթը` պարը, արվեստը, խոհանոցը:
- Ի՞նչ աշխատանքներ են տարվում Ձեր համայնքի կողմից սփյուռքում ապրող հայ մանուկներին հայեցի դաստիարակություն տալու համար:
- Մենք ունենք մեկօրյա դպրոց, ուր հաճախում են տարբեր տարիքի երեխաներ: Աշակերտների թիվը առայժմ նվազ է, սակայն հուսով ենք, որ կավելանա: Դասընթացներն անցկացվում են շաբաթ օրը` 3 ժամ տեւողությամբ` հայոց լեզու եւ հայոց պատմություն առարկաներով: Բացի այդ, ընտանիքներով հաճախակի հանդիպում ենք Հայ Տանը, ուր միմյանաց հետ շփվում են թե' երեխաները, եւ թե' նրանց ծնողները:
- Որքանո՞վ են երիտասարդները մասնակից լինում համայնքի մշակութային կյանքին:
- Կա երիտասարդների խումբ, որի անդամները հանդիպում են հաճախակի եւ մասնակցում են համայնքի մշակութային միջոցառումներին: Հուրախություն բոլորիս ունենք ազգային պարի խմբակ, ուր ցավոք առայժմ միայն աղջիկներ են պարում, սակայն խումբը գործում է արդեն երկար տարիներ եւ հաճախ իր ակտիվ մասնակցությունն է բերում մշակութային միջոցառումներին: Ունենք նաեւ ֆուտբոլի խումբ: Տղաները պարբերաբար հանդիպում են եւ մարզվում: Ժամանակ առ ժամանակ մարզական մրցույթներ են անցկացվում Գերմանիայի այլ հայ համայնքների ֆուտբոլի թիմերի հետ: Ունեցել ենք նաեւ հաջողություններ:
- Արդյո՞ք դժվար է Սփյուռքում համայնքի ղեկավար լինել, ստանձնել պարտավորություններ: Ո՞րն է Ձեր համայնքի հաջողությունների բանալին:
- Իհարկե շատ կա մեծ պատասխանատվություն ու դժվարություններ այս ամենի մեջ, բայց նաեւ գիտակցում եմ, որ այս ամենը Սփյուռքում հայապահպանության եւ մեր երեխաներին ազգային գաղափարախոսությամբ դաստիարակելու համար շատ անհրաժեշտ է: Իսկ մեր համայնքի հաջողությունները մեր բոլորի միասնականության ու համախմբվածության ազգանվեր ու եկեղեցաշեն վեհ գաղափարի մեջ է:
- Ի՞նչ կցանկանայիք Ձեր համայնքին:
- Իհարկե կուզենայի, որ համայնքը է'լ ավելի բարգավաճի, եւ է'լ ավելի շատ հայորդիներ սկսեն հաճախել համայնք:
- Շնորհակալություն: Ձեզ բեղմնավոր աշխատանք ենք մաղթում:
Աննա Շավինյան
